บ้านหลังสุดท้ายในกลุ่มบ้านครูมาลัยที่เลือกมานำเสนอ คือ “บ้านหมอต้อย” ซึ่งผู้ครอบครองอาคารคนปัจจุบัน เป็นเรือนทรงไทยภาคกลางริมคลองสวนหมากเดิมที่เห็นได้เด่นชัดจากรูปทรงหลังคาจั่ว ซึ่งมีเหลืออยู่จำนวนไม่มากในนครชุม บ้านหมอต้อยมีเรือนประธานที่ได้รับการอนุรักษ์ไว้ค่อนข้างดีด้วยความตั้งใจของเจ้าของบ้าน โดยเฉพาะการเปลี่ยนกระเบื้องหลังคาใหม่ทั้งหมดที่ทำให้ต้องร่นระยะแปให้สอดคล้องกับขนาดกระเบื้องดินเผามาตรฐานยุคปัจจุบัน อย่างไรก็ดีจากข้อมูลคำบอกเล่า ส่วนอื่นของบ้านมีความเปลี่ยนแปลงไปค่อนข้างมาก เช่น การต่อมุขด้านหน้าเป็นอาคารรับโถงบันได การต่อเติมพื้นที่ใต้ถุนบางส่วนเป็นห้อง หรือการเปลี่ยนรูปทรงส่วนต่อขยายจากเรือนประธาน เป็นต้น
![]() |
![]() |
![]() |
ผังพื้นชั้นหนึ่ง |
ผังพื้นชั้นสอง |
ผังหลังคา |
![]() |
![]() |
![]() |
รูปด้านหนึ่ง |
รูปด้านสอง |
รูปตัดหนึ่ง |
![]() |
||
รูปตัดสอง |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |